የኢትዮጵያ ታሪክ ከ1847 እስከ 1983- 1.PDF
-
word cloud
-
Extraction Summary
ጴለርቕ ርህክሕቪሃ ነ ያክላዛ የኢትዮጵያ ታሪክ ልከዕዕ ኳህ ዕዐፀደ በ ጸህሆ ፈጸዛሃያህርህጸ ያጋወፏጋ ያታሪያ ይደም ሥቻ ለዕ ያዘሥሯ ልጨአሕ ሦ « ልበሰጃፀጃርፀከሮሄ ፎ ርግጽ ያሥሦዐኦዕ ሀሪ ርህፇሀረዘወኋ ኛ ከርኒ ፅ ያህ ሀዌጠጣ ይዞ ያዳ ሪሥናወ « እከ ሯዕክበና ዖሃሪሠሠያ ዞፁከቨፍከይፅ «ከ ይርበፎኤ ር።ክየፎት ኮህክዚከ ከ ር«ዘሆ ርዕቱህክቨከ ነኣገከ ከይ ጠሃፎየዬቨሃ ዕየ ሮ በ ህቨፐፎሃ ነከ እዘህዜ ያርሪያ ፀ ሠ ።ሠ። ይህም በሁለት ምክንያቶች ነውሹ አንዱ ገና ትኩሳቱ ያልበረደለትን የታሪክ ሂደት ሚዛናዊ በሆነ መልክ መተረኩም ሆነ መገምገሙ ኅሊናን በብርቱ የሚፈትን በመሆኑ ነው።ሁለተኛው የዝናብ ወቅት ከመጋቢት እስከ ግንሶት ባለው ወቅት የሚመጣው የበልግ ዝናብ ሲሆን መነሻውም ከሕንድ ውቅያኖስ የሚነሳው ሞንሱን ተብሎ የሚታወቀው ነፋስ ነው የዝናብ ወራት ለሰብል ዕድገት ካለው ወሳኝነት በተጨማሪ በኢትዮጵያ ታሪክ ውስጥ ዐቢይ ሚና ተጫውቷል በተለይ ብክረምት ወራት የወንዙ ሙላት የመሬቱም ጭቃና ድጥ የማያላውስ በመሆኑ ፈወታደራዊ እንቅስቃሴ ተግ የሚልበት ጊዜ ነበር ሌላው ለጦርነት መታቀብ ምክንያት በጀሌነት ይሰለፍ የነበረው ገበሬም የክረምት ወራት ወደ እርሻው መመለስ የሚኖርበት ወቅት በመሆኑ ነበር ላ ይህ ከላይ የተገለጸው የዝናብ ስርጭት ባገሪቱ የደን ሀብት መራቆት ክጊዜ ወደ ጊዜ እየተባባስ ፄዶ አሁን ኢትዮጵያን ዓለም አቀፍ ተመጽዋች ያደረጋትን ተከታታይ ድርቅ አስከትሏል በሰሜንና በማዕከላዊ ኢትዮጵያ የሚገኘው አማካይ የሆነ የአየር ሁኔታ ለእያሌ የአህል ዘሮች መብቀል አመቺ ሁኔታን ፈጥሯል ከነዚህም ውስጥ ዋነኛ ው በሀገሪቱ ብቻ የሚበቅለው የሕዝቡ የምግብ አለኝታና የሀገሪቱም መለዮ የሆነው ጤፍ ነው ጤፍ ሰሜንና ማዕከላዊ ኢትዮጵያን መጋቢ የሆነውን ያህል የደቡብ ሕዝብ ዋና አሳዳሪ ደግሞ እንሰት ተብሉ የሚታወቀው ተክል ነው የሀገሪቱ ሰፊ የግጦሽ መሬትም በአፍሪቃ አህጉር ተወዳዳሪ የማይገኝለት የቀንድ ከብት ዘላን በወቅቱ አጠራር አርብቶ ወሕኔይ ቂሣዞሃቀ ህልፅ ቴፈፌዝ ቀህ ይይህዢዝሀ ፇዬቴህ ፋቴጋዛህ ፅፆ ቴሁዷዕኸዐዕ ቲህጋዛቄ መዘ ርዬሄፅ ክፔ ሁጋቂፅ ዐወህሀቶፅ ህሠህዬቅቕ ካቐወ ህ ቀጋ ጤሃዛ ህዛኛዥ ሁፇዐሬሪ ሁህህህ ሀሀህሀዛና ህዝቼዛዛካ ኣሪቦዝላጻሄ ፈህጩሄዊ ፈዝተህዛ ዛ።ህ ቂወፅ።ፅህፅ ወህሁ ህጳቂርቭ። ፊያድወያችራሂዣ ሁራህ» ፈጀዬሃሃ ህ ወህሀኸ»ጋሀ ጋሄሠ አፇሀ ጋቱዛህ ረሀ «ሪህሀ ይህህ ቴቲ ፇዛ ጃወ ቴቴሦዛሂ ቕኒህዬዌህ ቀዛ «ሪህፍ ዝህህ ርሐራወቋቱቱኙህይጋዛቫ ፈፊፌቲህዜዛ ቴቀቱወሃ ዛፖፅ ፏወጋንቕ ዥህወዝጋዛፅ ቲቴሄተ ጨዜሁኩወ ፓጁዕኃዣህ ዜወሀ ሪበገ ይሁጋይቹ ቴህመ ቼሂ ዜጋዕሪዕጋ«ሪ ቐፋቐፅ ይፔኽሣወዝዣጋዛፅ ቴሃዛ ሁቂሀ ሪዚቴሬዜራያና «ራዝሁ ዬቴወጋ ሂጀሁ ፈወክደሃሠ ውዛህ ቂወዌጩኛህ ጋመፅፀና ዛሦ ያፅቲዣፅ ፌዬወይተሩፍወሂ ወጳ ቐህህያል።ጋሀ «ራሃሄሌዴ ቴመዬ ዝህ ዛ ሄወ ቴግህ ቴኛ ህህጋዛዛ ዴመዘ ቴህህህተፅ ወጋወሜሄኘቱ ቴቬጌጋሄቹ በ ።ህፕዝሁዙ ህወዝ ፊጋዝተ ያሃመሠመጃመሠ ዛሦፖዩሃ ያፍዕሂቫፅ ዘቴ ጋዚ ህዣሃዛ ጡጨ ፊሠሣህ ቫቨወ ሃቫሬጋ ሁዝዛኛ ህህ ሥሌቴ ሠህተሀ ወ ፇሻኝ ሃፇዋ ዬፔፊ ሀፌዛኛ «ራህላሂዊ ህይርቹቭ ቲወፇርሮይ ቐፊቓ ይሬዐሣ ቂሂሖ ሀሀዛፅ ዬወያፖሽ ፈወፇርቱ ቐዬቐ ዉወህዛህ «ሪህህ ቐዬቐ ኛ ሁዜዛ ህፇተኛ ፖያሂ ህወ ቴመሬዬዉ።ኔዔሄዛ ቴቱመሬኤፌመ ፌወሄውወዛና ሀ ቲፔጋ ህወህፅ ቴወዌዊ ዋቐሯዛና ህመፅ ቲፔጋፓ በ ወ።» ሃሂፅ ቲሀቀኘዘተቫ ቴመዬፈመ ሂፅጋህሄ ሁፔፌፅ ህፇ ሄ ያኸጋህሪ።ዐ።ራወሟ ህወ።ወ ፋብዓ።ወ ክኮዞቨ።ጋህ ቲላሕይዜ ፈያዓቫዕ ካፈሂ ዝኙፔ ቴህሀጳሀ መፈ ፊህፅ ዛካሪ ጋሀ ህህሪ ኔህዛ «ሀዬቨሂ ቲላቨክቀና ሇህሪዛ ዝ።ዛ ቹሎቀዬዛ ይልቶህሖ ጭወሀ ወላ ህሪኘ ዛሦፍወ ሃሣህመፎወንፊ ብመፖፇኘፅ ህሂህኃጨዌህቼ ቴሠዬ ቴሦቦ ሓብቫዌሬዬሂ ሎኩመሆጋህ ሃበያ ፈሪ ቷኃህዣ ቐ ቦዝላሂ ቭቭህ ቴክኤ ቴሪያቕችዕተኻፅ «ፈኃያሃሠ ዘያህ ፅኛ ሇጻህ ያፇፎመ ፋቲህህፅ ፏኃፀህ ዛነኛቫ«ሪ ህሪ ቲክወ«።ሀ ህጋጃ።
-
Cosine Similarity
ህህ ቂህሩዊ ቴጀ። ህህ ዝፀቬ። ፇ ጋኛ ይህ ዝህ ወጻህቆህሂ ሄቫዛ « ህህ ሣሁ ፄዒሪህ ቴህ ህጋሂ ፊሬ ቴህቱህህ ወህወ ሁፖጭ ። ነሆፍዜቁ ፊዝሣቦሂ ቴሃህ ጓህሪወዛ ጋህህ ሣሁ ወህሁጃ ቲህቼ ወህሀቬህዛ ጋዞ «ዕፌሂርቫ ህፇሁቀቆቨ ሩህቦሂ ጋዔቆ ቭሄ ሇህ ሪህህ ህፖቹ ቴሆኔህኛያፓካሆሂ ርኙዜመሠ ጋሇወፅ ወጋወፅ ሠዘፊዛሂ ሀ ሬፌጋሄያ ፋፇ ፅህቶፅ ቲኒሠሆ ህሀ ፋሕታዙህክህ ቲላጋሄቼርራ ከ ቲይቐህ ወፇሀፊ ይፌብዐማ ህይኛዛቱ «ህህህጂ ቴህዊሀ «ወጋቅህሀ ዐህ ህ ዘላዘ ቂጋሄወ ቴቆፅ ወፏሀኛቐቀዢዣ ፈዜተህህ ቆሁጃ ህቄ ህፊቴ ሀ ጋዛ ዜዢዚር ቦፇህዬልጋ ጩኋቴተ ዜዝሬቲሂል ወፇሀጻፅ ሄቴሁሩ ቴፓቕዥፅቲዣ ፉፄጌሠህ ሓወቨሀ ሀ ኃኗዴቱወ ዘያኸ»ፅ ችጓሇኸ»ህ አሪፋጅፌቫኛ ቴሁዬ ቴቹ ብህህ ህቨ ሠወዛህሂ ወህ ኃህ ሀጻ ቴህ ብሀቫ ብዐዚርኸ»ል ነህህበሂ ህሃሃህ ብ ኣ«ህህ ጋሇወ ፇፅ»ህተፅ ቼጄፄ» ጋህ ወ ህጻህህ ቴሣፊዴህይሪዛኛ ቂፋህለ ናብ አእፅዜዜዕጃሄ ጋሹዞወፅ መዝዘሀ ጋሀ ቦህ ሁፇህ«ጋፅ ፌፇ«ወፀጋ ቲዝ ወግዘዜህ ፓወ ዐሄፇ ቱዛፅ ሄቐሀቫ ራሦዐዛ ውላ ወቃህፅ ፌ ዘለ ። ህህ «ሪዛፔጋ በገዘ ። ህ ህዛዕ ፊዚሟ» ፇቀፅ በ ፇተ «ራሦዐዛ ብ ህህ«ዐወጋወ ህ«ጋቀፅሂ ፊቼ ቴኘቆህፅ ፌሬ ሦሁዐ ወዛነተለ ዝያ ቫህወ ጋህ ዛቫጋህሬሴይ። ጃሬ ያጋከፅ ችክዝፌ ህህ በ ሄይክሄህርሮና መሠዘአኘያሂ ሩወ ይቴቲሣህ ቱቴህፈ ኛ ወህህ ቲሠህህመህ ሂህ ብ ቅዞሁሀሄቂ ጉወፀፔወ ሄኙሄህ ፈዜያፔፋሂ ቂጻጋና ራሁቦ ዛ ፏወዛ ሇዙሎሦፍቫህጫጣተቱፅ ዬ ህህ ዣ «ሪቨሩህ ህህ«። ገ »ሠሃ ህህ ኒሁህወህወዛ ህካ። ህህ እ» ቲህካኣተሜሂዊ ህሬሪህ ኢሪ ህሪ ሄሪህቴ ወጻ ዝዙላ ህጋቹሪቅፅ ወህሄሁ ጋዜርጳዛ ጋህ ። ሪህ። ነረ ህህ። ጋህ ፅህቶፅ ቲላጳህ ዛህ ዛቄህወ። ጋህ ዣማፌቄ«። ጋህ ቴንመ። ሣወፅ ወፊክንኘህ «ህህ ፏቃዝሆ። ሆ ጋጋህፈሬ ህፅ ህህ ሁዝህ ሇና ቴወዝህ ፄ። ህህ ቲላሂ «ሪወ ቴርወ«። ጻበ ሉወ ህህኘፅ ህ ቴህዛ ቱቕዝህዛ ዜዛሣኃ ህ ቴህጋቹ ጋዛ ጋክጋክ ዜዘመ ህህ ህዛ ወሀጻህህ ሇፇህካ ፅህፅ ህፋሣኃ ዛህ ቴሬፋ ኾኘሬርዛህ ህፄጋጌፀ ቼሂቺዜጌሂዊ ወኔ«ላርዛቫ ቴሇመሬሴቲመ ፊፀትህዞ ሄታውወሂናፅል ህህ ሪህህዌህ ቴጠሬዬ«። ፇ ይቴዝቲቴፅ ሄኮዞ በ ቀቂፈህሠህዛ ወቀይህ ሂና ህጋቹወችፅ ላብሩሂ መህህያ ፌሀህ ፌካ ዝህቼሁ ወኘሄሀ ቫኞህና የቀ አ ስ አይህ ንህ ፏዛህራዛፅ ዴቫ ወ ኃብ ህህ ቀቃ ፅሀ ጋዕፈገቬ ጋቂ ወ ካባ ብ ወ መሪ ሸህ የ ኃቆ ያኛራቶናህ ተ ረወቂሚን ህሪ «ሪበዝህ ወላ ፈዩሁሬ ተብ ቴሪሬ ህህፅ ቦጃ ሠፇኘፉ ቴፄጋሂ ኛቬቨዐፅ ዐላ ዞርዛዜዬርን ሩሂ ህህ ህዚ ህህያ ወህከጌጋፅ ግሀህና ። ጋፋፅ ጋህላ ወቴ ፏፋዌዜ ካጋህሀ ይጀፌ«ጋህ መ ህህ «ካ ዋፊህህ ቂጋናቹ ጋጩዘፌ«ህ። ጋዜዛህ ዝህ ሄ ህች ህህ ኒክሂና ሬ ሯረያ ቲዛላ ርናዌቨዬኝ ጋህ ዩሁሬፅ ቀ ይብ ጀጭ ዝጋወ ጭዩቱ ወታቃህህ ወ ጀሁፇዛ ቴህዜሄወ ፈወሣቀህቂቴሂ ይህ ጋህ ያቕታ ጄዣሀ ጋህ ሁሬፅ ብ ጋህ ፈያ ፋህሠወ ፌሬ ጋጭዛ «ሪህህ ዐወ ቫሄ ሜቴህቄፌቴ ቴሄዬቴ ህህይጋ ጋኔ ጋህ ዛሁ። ህህ ፈሬ «ሠቄሃዐፀ ዕ ዑፇወፅ ። ቆ ይብ ህዝ ይህዛፅ ቕይፇጠቫ ጋፊፌዝዜ«ጋ ቲሁሃዬዥዣ ርዛ ህወሀዛ ፈጋቱዛ ህጋቻዝ ኩወዛ ጋሀ ኃህ «ሪህ ጋህ ዐፇዛ ፈሬ ነህሂ ጋህ በኸፅ ፇመዛኛ ቃህ ሄወ መጩላ ርህሁ ዛ ሀ ፇጁሃዛ ጋህ ፇሠመጌሠፅ ፊዝፌጋ ወላዜሀ ይሬሄቫ ቲቂወ ሓያዝህሀ ዘያ ቴሌ»ተዛ ጋኛ ቴ«ሪቴህ ዙመ ዝለሀህ ቴቬህ ህዘዛ መ ጋጩፅ ቐርቨሪ ፍሪ ፉውዐፇ ዎዛቸሠሠወ ቲህጋርጳፔ። ሂህህሠ ጋርቫ ህህ«። ጋህፅ ህህ«። ወጳ ሀሆኞኒዛ ዝህ ሇኻበ ኒዜሠሬጪ»ህህ «ራላጃ ቲሀቲቫሪህ ነሣ ቴሆህንጋዬፋፅ ህህ። ተወመዘ ዝህ ሄወ ህሃህዛ ጋህ ዝዢ ቴዝርመህሀ ቴገቂሣቅወህሦ ብህጸአያኙወዛህሂ ጋፊ ቲያህን ሀ ህዛዬቴ ወሂሠ ኸ ህዛሣህ ክያ ይሄፌሂ ፈዝሠህ ፌርወፇሀላ ወተቴ ፌኘሬኘፅ» ተቲፌህ ህህ ፔሮሃሆዛ ፏሪያህ ሩሬ ወሠቂህ ፋቱህ ካትፌቴሠሃፈፔዕ ቦዝህ ። ሀ ፈህክህዚ ይህ ሽሽ ተጠ ህሀ ህጋዛ ዛ ጩወዐ ቴቫዛ ቐዌሮንዚሂ ኑቀብ ሪሁዜጨሣ ፊህፅ ፈህዜ ቲዝሬያፔዥዬዛሂ ያፇፌመህ ፈይያኛቐህ ረ ፊኃቨወ ሪዛኻሪ ጋህጻ ፊህ ዐፅወኛኹ ዐህፊቀቬጋዕ ቴቆ ዐወላላርዘፅ «ራህፇህ ሄ ሪቪሩህ ይወህሂህሩሂ ፈቦጋ ህፊዛ ማ ህህመፋ ጋሣፃዛ ሠ ሟኔ ና ጦሩህ ሏይሺ ጋር ቲሪ ጨቓኦ ህዛዛ ብሀዛ ጭህህዣ ከ መችእታ ቲሆ በቤወፅ ህህ ህህ ቴንህ ሉወ ጋህ ሣሁ ሩ ሪቪጀፋ ሩሬ ህመ ፌል ፀቲእሸህዛ ቴቴ«ወ ቲህፔቦዜዛ ፈጋዝዜጩ ወክ ያጁሪኃፋኻ ዐሊ ጋ ሖም ኬኦስ ተሃ ሣሁ ጋህ ሠቃ ዢዝህህቂፌሂ ቴቷፏዙህዝቦልጋፅ ህርቀ ሀ ዛ ሁህቨህህ ጋሄፌህ ዬዛ ብህህሂ ሂሂ ፏይኛህህ ፈፋ ዝህ ኣህህ ፈዛ ሣሁ ቴመሠዜኛ ሁዛ ኛቦያ ዝህሬመህ ሁሥጮቫኣና ኻ«ሪ ተቂወ ቴሀቴብጩቤጌሀ ህሠዣህ ወ ወኒቂ ቴመዬ ዐዝሀ ህ ኃብ ቴፓሄዬሂ ቂናዷሩርሬ ዐሀላፅ ጋር ቋፏድዞሀዛ ህፌዛኃ ጋህዬ ሬፅ ቐህቴፅወፅ ህወሇጌ»ዕ ዕኃቦ በነ ሣዜ ዓናን። «ሪፈሄክኤዬ ጋዛ ወ ቷቲፁህኘበጩ ህህ ዛህቫቭ ፊብፏፇፊዜቅ ዝዛና በዝሀ ። ጋኦ ሪሃህሂ ዛ ጋሬሂ ቦዝህ ፈተህዥቦዜሄጋ ቴፇሀላጻሆህ ጋሁ ሩዬቕ ጋጋቴዝተህሂዛዕ ህወተፅ ፈሪሁኤፎ ሃህ ሪሄቀ ህዛ ይኛሃፋህ ኻህ ህህዛህ ጋሀላ ርህወ ሁፇሀርሪህ ሁህቨቶህህ ዛፇጋሄ ወ ያኙብፅ ፏሣሃሄሩ ሦቦፅ ወሄሣኝ ቀህሂኛ ነፆቦያጌውዕ ህሬወሬ ፈያዝፅ ጋሪዓቼቹ ርህቴ ሇሂሁ ቲሴሀዚዛ ጋህፅ ኔሪ ቴኩህሂዕ ጩመሬ ታፍፅቲዣህ ቲፊ ቲቅይፇጦ ዐዐዐ ነዛዛህ ቴዥህህ ይ ብዝ ህህ ሣቋዛ ጋህ ዕቲዣ ፊሬ ነች ጋህ ሂጋ ዘፅ ፈህዝቦይጋ ወ ሣህቃ ሪሁህዛ ፇመሄ። ዘ ፌብቆፅ ሦዞህጋ ህህተፅቫ ህቱ ቲህጠጦርጦ ሁፅ ቭሄርዝህ ህፇ ሣሁ «ሪህዝዛ ቴሁህ ዳህሄርወ ፇፉ ቫዬቫ ጠቴዜቴ ቱዛፅ ፊጋህህ ቴህህህ ቴንፇሁህ ሪ ህኞሀ ፅፅዛ ህዝ ወ ኒህ ህህወዛ ህህ ፈጋህ ኻር ወሀናያ ሃወፋ «ሪከሁሪሂ ሩዘ ህዚዛህ ቴያሂዛሪ ዝዘዛ ይይላህሪክ ሀፊዝ ቴላጻፔፇዛና ሪህ ፇሄቲቫ ዜፀፉዛ ቱዛ ህሼታ ፓህወ ሀህ ጋህ ውፇወቼህ ህጌጋፔ ጃቐወ ሁሃሀ ሀፊቹ ሀፅ ነፉህህ ዛህ ህሪ አሪ ቴፇጠጦወ ሬሪቦዝዘህ ጋሀ ቴፅህ። ጋህ ኛሦኸ። »ፅ ሣሁ ህሬ ዐወላኒ ሂፍህሀ ቴመዬ ህህ ቴሬ ሠቷፇመጃዕ ቴካ። ጋሀ ያዝዛ ወፊህቀወ ህሁ ሬራበፏህሄዛ ሁቐዛ ዛቫሪ ህህ ዜሀነዛ ሬሪቦዝህ ህቦ። ህህ ጋሀህጻ ህህ ወርኞኘሃ ዜፇዜ ኘፋፅ ዛፈሟህ ፊኩወ ቴሀሂዛ ህቄህሀፅ ቱህ ሁፌሬሪ ሀጌ» ወጻ ጋብላ ቃፀየ ሓበብፅ ነዛ ሄዩ ቴሄክሁ መህ ቂቲህሬሬሪ ቴቴቲቴህላፅ ሣሀ ሌ ህ ፌዌሬ። ኣራህህና ህዥሃወ ህህ«። ህህ። ጋፅ ሇሀኘ ህህ ሣኸጋፅ ህዝ ሪቀ ፅሣዚዜዣ ይዛቫነያጻሂሬሪ ሪፖሀኣነሃና ዕና ሠፊ ቴይጋ ነወ ሣህክወፅ ጋቐቸቁዋመ ወጻኒብፅ ህህ ፅቭዐፅ ብያፔፇህዜ» ቲህሬስጋ ህህ። ህሪፓ ቴህክ ወላ ወዚ ፌራወውኘዕፅ ህዊመመወሀህ ጋህ ሩያህሠኻዣፅዕ ዖጠቱፉቶ «ፈቕህ ህህ ብወኔህርዘዛቫ ህ ቨ ሼትሂህ ጭፌሪ ሀ ቴሁፈዜያ ቡወ ሬኔጋቀ ፏኃያህህ ኦሪፓህሀ ቀ ቴቴ። ሄርሂ ጋህ ፅር ይቂዬዛ ሀዛ ጋህ ህህ ሄሂፍሀ ቼፋዛቫ ቲዲፌበመ ጋዜህኔ።
- N.B. This Summary is Very Experimental!! based on the following scripts from: